บอกเลยว่าสมัยนี้คนเราขยับตัวกันน้อยลงมาก ยิ่งสาว ๆ ออฟฟิศ หรือคนที่ต้องนั่งทำงานตลอดเวลา ยิ่งแทบไม่ลุกไปไหนเลยใช่ไหมล่ะ แล้วถ้ายิ่งได้ทำงานที่บ้านด้วยละก็ โอ้โห บอกเลยจ้ะ ว่าอยู่กับที่ทั้งวันแน่ ๆ ซึ่งซิสรู้ไหมคะว่า นั่งนานเกินไปไม่ดี ไม่ใช่แค่ทำให้เราลงพุง สะโพกใหญ่ แต่อันตรายต่อสุขภาพหลายส่วนมาก ๆ เรียกว่าทำให้เกิดโรคต่าง ๆ ได้มากมายเลย ซิสเลยอยากจะพาน้องซิสมาดูว่า การนั่งนานเกินไปส่งผลเสียต่อสุขภาพยังไงบ้าง พร้อมแนะวิธีหลีกเลี่ยงการนั่งอยู่กับที่นาน ๆ เพื่อสุขภาพที่ดีของทุกคนค่ะ
ลุกบ้างอะไรบ้าง นั่งนานเกินไปไม่ดี อันตรายกว่าที่คิด !
ด้วยอาชีพของใครหลาย ๆ คน ทำให้ต้องนั่งทำงานอยู่กับที่เป็นเวลานาน ๆ ไม่ว่าจะนั่งหน้าคอมพ์หรืองานประเภทอื่น ๆ จนบางทีก็ไม่มีเวลาลุกไปไหน หรือบางทีก็ทำงานจนติดลมบน ลืมลุก ลืมขยับร่างกาย ซึ่งการที่อยู่กับที่เป็นเวลานาน ๆ นี่แหละค่ะ ส่งผลต่อสุขภาพอย่างเหลือเชื่อ ทำไมเป็นอย่างนั้น แล้วก่อให้เกิดโรคอะไรบ้าง จะแก้ไขได้ยังไง มาดูกันค่ะ
ทำไมนั่งนานเกินไปถึงก่อโรค
หลายคนอาจจะสงสัย นั่งนาน ๆ ไม่ดียังไง ไม่ปวดไม่เมื่อยขาด้วย งั้นลองนึกภาพตามนี้ค่ะ ร่างกายของมนุษย์ถูกออกแบบมาให้ใช้ชีวิตในท่ายืนตัวตรง อวัยวะภายในต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นหัวใจ หลอดเลือด หรือลำไส้ก็จะทำงานได้ดีในท่ายืน แต่ถ้าเรานั่งตลอดเวลา มันก็เหมือนกับว่าเราอยู่ในท่าที่ผิดธรรมชาติ จึงส่งผลให้อวัยวะต่าง ๆ ทำงานผิดปกติ แถมการไม่ค่อยขยับตัวก็ทำให้เสียสุขภาพเช่นเดียวกัน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ถ้าเรานั่งนานเกิน 2 ชั่วโมง ยิ่งส่งผลเสียเลยค่ะ
.
นั่งนานเกินไปไม่ดี อันตรายกว่าที่คิด !
การนั่งนานเกินไป เช่น อยู่กันที่เป็นเวลานานเกิน 2 ชั่วโมง ทำให้ระบบร่างกายรวนได้เลยนะ อวัยวะต่าง ๆ ในตัวเราก็ทำงานผิดปกติ มาดูกันเลยว่าจะเกิดอะไรขึ้นบ้าง
• ปวดคอ บ่า ไหล่ – เชื่อว่าคนที่ต้องทำงานหน้าคอมพ์เป็นกันทุกคน การนั่งหน้าคอมพ์นาน ๆ ด้วยท่าที่ไม่ถูกสุขลักษณะ ทำให้กล้ามเนื้อคอ บ่า ไหล่เกร็งยึด และอาจทำให้กระดูกสันหลังคอเกิดการล้าและไม่สมดุล ส่งผลให้ปวดคอ บ่า และไหล่ได้
• ปวดหลัง หลังค่อม – การนั่งนานเกินไป จะทำให้หมอนรองกระดูกสันหลังมีแรงกดมากกว่าขณะที่ยืนอยู่ และจะยิ่งแย่มากขึ้นไปอีกถ้านั่งหลังค่อม อีกทั้งเมื่อนั่งนาน ๆ หมอนรองกระดูกจะบีบอัดและอาจสูญเสียความยืดหยุ่น เพิ่มความเสี่ยงต่อภาวะการปลิ้นของหมอนรองกระดูกได้ นอกจากนี้ยังอาจส่งผลให้กระดูกสันหลังเสื่อมก่อนวัยด้วย
• เกิดปัญหาที่สะโพก – การนั่งนาน ๆ จะทำให้กล้ามเนื้อรอบสะโพกมีการตึงรั้ง และทำให้การเคลื่อนไหวของข้อต่อสะโพกลดลง แถมยังทำให้กล้ามเนื้อสะโพกและกล้ามเนื้อก้นด้านหลังไม่ได้ทำงาน ทำให้กล้ามเนื้ออ่อนแอลง ซึ่งส่งผลสุด ๆ ต่อความมั่นคงในการก้าวเท้าเวลาที่เราเดิน วิ่ง หรือกระโดด บอกเลยว่า คนแก่ ๆ เขาหกล้มด้วยปัญหาสะโพกกันมานักต่อนักแล้ว
• ขาผิดปกติ – ยังไม่หมดกับร่างกายภายนอก เพราะการนั่งนานเกินไปจะทำให้เลือดและของเหลวไม่ไหลเวียน ซึ่งอาจจะทำให้เกิดอาการบวมที่ข้อเท้า เป็นเส้นเลือดขอด และเกิดลิ่มเลือดหรือที่เรียกว่าเส้นเลือดดำอุดตัน
• กระดูกไม่แข็งแรง – การไม่ยอมลุกไปไหนเลยจะทำให้กระดูกเราเปราะง่ายขึ้นด้วยนะ เพราะมวลกระดูกจะหนาแน่นมากขึ้นถ้าเราได้เดินหรือวิ่ง หรือทำกิจกรรมต่าง ๆ พอไม่ทำ เอาแต่นั่ง ก็จะทำให้กระดูกขาดการกระตุ้นเพื่อให้มีการซ่อมแซมตัวเอง และจะนำไปสู่ภาวะกระดูกบาง จนลามไปถึงโรคกระดูกพรุนเลยทีเดียว
• กล้ามเนื้ออ่อนแรง – การนั่งทำงานเป็นเวลานานก็จะทำให้กล้ามเนื้อขาและสะโพกไม่ได้ขยับหรือเคลื่อนไหว จึงอาจเกิดอาการกล้ามเนื้ออ่อนแรงได้ เสี่ยงต่อการได้รับบาดเจ็บจากการหกล้มหรือการออกกำลังกาย
• น้ำหนักขึ้น – เวลาที่เรานั่งทำงานนาน ๆ การขยับตัวก็จะน้อยลง การเผาผลาญจึงน้อยลงตามไปด้วย ยิ่งถ้านั่งทำงานไป คว้าของกินข้างตัวไปด้วย ทีนี้แหละ ความอ้วนถามหาไม่รู้ตัวกันเลย
• เป็นริดสีดวงทวาร – ไม่ใช่เพราะแค่นั่งห้องน้ำนานหรือเบ่งเวลาถ่ายเท่านั้น แต่การนั่งทำงานนานเกินไปก็ทำให้เป็นริดสีดวงได้เหมือนกัน เพราะการนั่งทำให้เลือดตกลงมาอยู่ที่บริเวณก้นเยอะ เกิดการคั่งในบริเวณหลอดเลือดของเยื่อบุโพรงทางเดินทวารหนัก และเกิดเป็นเส้นเลือดโป่งพองขึ้นมา หรือกลายเป็นริดสีดวงทวารนั่นเอง
• เป็นโรคหัวใจ – เมื่อเรานั่งนาน ๆ เลือดจะไหลช้าลง และกล้ามเนื้อจะเผาผลาญไขมันน้อยลง ทำให้กรดไขมันอุดตันหัวใจง่ายขึ้น ข้อนี้มีงานอ้างอิงจากงานวิจัยของสมาคมแพทย์โรคหัวใจแห่งสหรัฐอเมริกาเลยนะ เขาบอกว่าผู้หญิงที่นั่ง 10 ชั่วโมงต่อวันหรือมากกว่า อาจมีความเสี่ยงที่จะเป็นโรคหัวใจได้มากกว่าคนที่นั่งเป็นเวลา 5 ชั่วโมงหรือน้อยกว่า นอกจากนี้ มีผู้เชี่ยวชาญให้ข้อมูลว่า ผู้ที่นั่งเป็นเวลานานหรือขยับร่างกายน้อย มีความเสี่ยงต่อภาวะหัวใจวายและเส้นเลือดในสมองเพิ่มขึ้นถึง 147% ด้วย
• เสี่ยงเบาหวาน – การนั่งเป็นเวลานานนส่งผลให้ร่างกายเกิดภาวะดื้อต่ออินซูลิน ซึ่งส่งผลต่อการเผาผลาญน้ำตาลในร่างกาย ทีนี้พออินซูลินเผาผลาญน้ำตาลได้ไม่เต็มที่ ก็ทำให้เกิดความเสี่ยงต่อการเป็นโรคเบาหวานนั่นเอง
• เสี่ยงโรคมะเร็ง – คือเวลานั่งนาน ๆ เนี่ย ร่างกายจะผลิตอินซูลินส่วนเกินมาเยอะ แต่พอร่างกายดื้อ มันก็เกิดเบาหวานใช่มั้ย แต่นอกจากนั้นการผลิตอินซูลินส่วนเกินซึ่งกระตุ้นการเจริญเติบโตของเซลล์ ซึ่งอาจกลายเป็นมะเร็งในอนาคตได้ มีงานวิจัยบอกว่า การนั่งนานเพิ่มความเสี่ยงต่อโรคมะเร็งปอด 54% มะเร็งลำไส้ใหญ่ 30% และมะเร็งมดลูก 66%
• ระบบย่อยอาหารพัง – สมมติซิสเพิ่งกินข้าวมาปุ๊บ ก็ต้องรีบมานั่งปั๊บ เพื่อทำงานต่อ รู้ไหมว่าการนั่งลงหลังกินอาหารจะทำให้อวัยวะในช่องท้องเคลื่อนไหวลดลง ลดการย่อยอาหารลง และจะนำไปสู่การเป็นตะคริว ท้องอืด ท้องเฟ้อ และท้องผูก รวมทั้งการเกิดภาวะความไม่สมดุลของจุลินทรีย์ในร่างกาย ทีนี้แหละ ส่งผลยาวไปยังลำไส้ด้วยจ้า เพราะทำให้ลำไส้ย่อยอาหารต่อไม่ได้ นอกจากท้องผูกแล้วอาจเป็นโรคลำไส้อักเสบหรือลำไส้แปรปรวนได้เลยนะ
• สมองเสื่อม – การทำงานของสมองจะช้าลงเมื่อร่างกายอยู่นิ่งนานเกินไป แถมยังทำให้สมองได้รับเลือดและออกซิเจนน้อยลงด้วย ซึ่งมันจำเป็นมากนะกับการปล่อยสารต่าง ๆ ในสมอง เพราะถ้าสมองไม่ปล่อยสารเคมีในร่างกายออกมา เราก็จะมีอาการคล้ายคนสมองเสื่อมหรืออ๊องไปเลย
.
กลัวแล้ว ไม่อยากนั่งนาน ทำยังไงจะกู้ร่างได้บ้าง
เห็นไหมว่าการนั่งนานเกินไป ส่งผลเสียต่อสุขภาพร่างกายตั้ง 14 ข้อ และอาจจะมากกว่านั้นด้วย ดังนั้นเรามาหาทางทำให้ตัวเองสุขภาพดีกันเถอะค่ะ
• ตั้งเวลาในการนั่งต่อครั้งไม่ให้เกิน 2 ชั่วโมง – ตั้งเตือนหรือตั้งนาฬิกาปลุกไว้เลย พอครบ 2 ชั่วโมงปุ๊บก็ลุกเดินบ้าง ไปเข้าห้องน้ำ ขยับร่างกายบ่อย ๆ ร่างกายจะได้แข็งแรงขึ้น
• เดินขึ้นบันไดบ่อย ๆ – ถ้าที่ทำงานของซิสไม่ได้อยู่ชั้นที่สูงเกินไปนัก ลองใช้การขึ้นบันไดแทนการขึ้นลิฟต์ดู หรือจะกดลิฟต์ชั้นต่ำกว่าปกติสัก 2-3 ชั้น แล้วเปลี่ยนมาขึ้นบันได ถือเป็นการออกกำลังกาย ช่วยให้หัวใจทำงานดีขึ้นด้วย
• เดินคุยโทรศัพท์แทนการนั่ง – เดี๋ยวนี้ติดต่องานเขาก็ไม่ค่อยใช้โทรศัพท์ตั้งโต๊ะกันแล้วเนอะ ลองลุกเดินบ้าง เดินไปคุยโทรศัพท์ไป ก็ถือเป็นการออกกำลังกายไปในตัวได้เหมือนกัน
• จอดรถไกล ๆ หรือลงจากรถก่อนถึงที่หมายเล็กน้อย – เพื่อเพิ่มโอกาสในการขยับร่างกาย ให้ได้เดินเยอะขึ้น
• แบ่งเวลาออกกำลังกายบ้าง – เข้าใจว่าเป็นเรื่องยากสุด ๆ สำหรับหลาย ๆ คน แต่ลองแบ่งเวลามาออกกำลังกายสักวันละ 30 นาที จะออกกำลังกายตามคลิป เดินเร็ว วิ่ง ฮูลาฮูป หรือเล่นจานหมุน อะไรก็ได้ การขยับร่างกายอย่างต่อเนื่อง 30 นาทีจะช่วยให้ระบบเผาผลาญทำงานได้ดี หัวใจสูบฉีดเลือดได้ดีขึ้นด้วยค่ะ
.
ถึงงานจะสำคัญ แต่ยังไงก็ไม่เท่ากับสุขภาพหรอกนะ ดูแลตัวเองให้แข็งแรงดีกว่า จะได้มีกำลังในการทำงานหาเงินได้เยอะ ๆ ไง ที่สำคัญอย่านั่งนานนะคะ ซิสเป็นห่วง
.
Credit Information from www.samitivejhospitals.com, www.fascino.co.th, www.paolohospital.com, www.prachapat.com
Credit Pictures from Freepik
Stay connected